Certyfikaty ekologiczne w budownictwie – LEED, BREEAM i HQE

Zrównoważone życie z poszanowaniem środowiska zaczyna się od mieszkania i miejsca pracy. Chętniej więc inwestujemy w „ekologicznym” budynku, ale na czym właściwie ta jego cecha polega? Określenie „ekologiczny” bywa nadużywane – i może wprowadzić w błąd. Dlatego inwestorom, kupcom i najemcom z pomocą przychodzą certyfikaty, takie jak LEED, BREEAM czy HQE. Co oznaczają w praktyce i jakich korzyści można się dzięki nim spodziewać? Wyjaśniamy!

Ekologiczność na papierze i w rzeczywistości

Certyfikaty takie jak LEED, BREEAM czy HQE potwierdzają ekologiczność budynku. To, że został zaprojektowany i zbudowany tak, aby w jak najmniejszym stopniu oddziaływać na środowisko, a w jak największym – sprzyjać zdrowiu i wygodzie mieszkańców czy użytkowników. Aby otrzymać taki certyfikat, budynek zostaje poddany wielostopniowej ocenie audytorów z niezależnego ośrodka badawczego.

Uzyskanie certyfikatu ekologicznego jest trudne – inwestor musi spełnić szereg kryteriów. Są one zależne od certyfikatu, ale audytowi zwykle podlegają lokalizacja, materiały budowlane, efektywność energetyczna, wydajność gospodarki wodnej i odpadami oraz jakość środowiska wewnętrznego. Oceniany jest zarówno projekt, jak i proces budowy oraz późniejsze użytkowanie obiektu. Ścieżka certyfikacji jest dla inwestora niezwykle wymagająca i kosztowna, dlatego w Polsce certyfikat BREEAM lub LEED uzyskało tylko około 1600 budynków. Dwa z nich to projekty Grupy Waryński – warszawskie biurowce EQlibrium i EQ2.

Wysoka ocena w systemie LEED czy BREEAM oznacza w praktyce, że budynek:

• ogranicza emisję zanieczyszczeń i wpływ na środowisko;
• ogranicza koszty eksploatacji;
• sprzyja tworzeniu zdrowego i wygodnego – zrównoważonego środowiska życia lub pracy.

EQlibrium i EQ2 Grupy Waryński z prestiżowym certyfikatem BREEAMOd pierwszych planów projektu potężnego EQlibrium i butikowego biurowca EQ2 dążyliśmy do tego, aby podarować Warszawianom wyjątkową przestrzeń do pracy i prowadzenia biznesu. Jednocześnie chcieliśmy stworzyć zrównoważoną tkankę miejską, która w jak najmniejszym stopniu wpłynie na środowisko i życie mieszkańców stolicy. Oba budynki uzyskały prestiżowy międzynarodowy certyfikat BREEAM na poziomie very good. Jak zdobyliśmy tak wysoką notę?Obie inwestycje oparliśmy na dwóch solidnych filarach. Pierwszym były architektoniczne ekoprojekty uwzględniające nowoczesne materiały i rozwiązania technologiczne, które zapewniły m.in. wysoką wydajność energetyczną obiektów. Drugim filarem była lokalizacja – bliskość centrum, świetna komunikacja i cała potrzebna infrastruktura na miejscu, a więc niższy ślad węglowy użytkowników obiektów.Kolejne cegiełki pod budowę ekologicznych biurowców dołożyliśmy m.in. poprzez zagospodarowanie terenu, w tym zielone strefy rekreacji czy ule dla pszczół na dachu budynku.

Prestiżowe certyfikaty ekologiczne w budownictwie

Rosnąca świadomość społeczeństwa sprawia, że coraz więcej wykonawców stara się w jakiś sposób udowodnić ekologiczność swoich realizacji, np. stosując certyfikowane materiały i technologie. Jednak zrównoważony, ekologiczny budynek to coś więcej – to całość, nie część. Każda sfera projektu musi zostać podporządkowana temu celowi. Budynek trzeba ocenić pod różnymi kątami, dlatego potrzebny jest system wielokryterialny, jakim jest BREEAM, LEED, HQE, WELL czy polski Zielony Dom. 

Najbardziej prestiżowymi certyfikatami są te międzynarodowe, rozpoznawalne na całym świecie i z długą tradycją – BREEAM i LEED. Właśnie te systemy zastosowano do oceny odpowiednio prawie 82% i 14% certyfikowanych budynków w Polsce.

Certyfikat BREEAM

BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method) to wielokryterialny system certyfikacji budynków. Opracowała go w 1990 roku brytyjska organizacja non-profit: Building Research Establishment (BRE). Obecnie jest złotym standardem zrównoważonego budownictwa w Europie i na świecie, a stosuje się go do oceny zarówno powstających, jak i już istniejących obiektów. 

Podczas procesu certyfikacji audytorzy badają jednocześnie wpływ budynku na środowisko naturalne i komfort jego użytkowników, uwzględniając aż 10 kryteriów oceny:

1. Zarządzanie projektem i procesem budowy.
2. Materiały zastosowane podczas budowy.
3. Komfort użytkowania obiektu.
4. Efektywność energetyczna, energooszczędność budynku (zużycie energii podczas eksploatacji).
5. Lokalizacja obiektu, zwłaszcza odległość od środków komunikacji zbiorowej.
6. Sprawność i wydajność zarządzania odpadami.
7. Sprawność i wydajność zarządzania gospodarką wodno-ściekową.
8. Efektywność i przyjazność (dla ludzi i środowiska) zagospodarowania terenu wokół budynku.
9. Zastosowanie rozwiązań służących ograniczeniu emisji zanieczyszczeń.
10. Zastosowanie innych innowacyjnych rozwiązań.

Tę rygorystyczną ocenę przeprowadza się na etapie projektowania budynku i po zakończeniu inwestycji. Są do tego uprawnione wyłącznie licencjonowane niezależne ośrodki badawcze (takie jak TÜV), które następnie wnioskują o przyznanie certyfikatu do organizacji BRE. Certyfikat wydawany jest raz, bezterminowo.

Certyfikat LEED

LEED (Leadership in Energy and Environmental Design) jest z kolei amerykańskim systemem oceny jakości budynków, rozwiniętym w 1998 roku przez niezależną organizację United States Green Building Council (USGBC). Opiera się na podobnych założeniach co BREEAM, jednak występują między nimi pewne różnice. Przede wszystkim certyfikat LEED dla istniejących budynków wydawany jest tylko na 5 lat. Natomiast nowy obiekt poddawany jest audytowi na etapie projektu, po zakończeniu dokumentacji projektowej oraz po zakończeniu budowy. 

Ocena uwzględnia 7 kryteriów, są nimi:

1. Zrównoważona lokalizacja inwestycji.
2. Efektywność gospodarki wodnej.
3. Wykorzystanie energii i atmosfery.
4. Wykorzystanie materiałów i zasobów.
5. Jakość środowiska wewnętrznego.
6. Innowacyjność w projektowaniu (dodatkowe punkty).
7. Uwzględnienie priorytetów lokalnych (dodatkowe punkty).

Inne uznane certyfikaty

Certyfikaty BREEAM i LEED zdobyły największą popularność, są rozpoznawalne i szanowane na całym świecie. Warto jednak zwracać uwagę także na inne oznaczenia, takie jak WELL, HQE czy Zielony Dom opracowany przez Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego (PLGBC – Polish Green Building Council). Każdy z nich został zbudowany na podobnych założeniach, chociaż szczegółowe kryteria oceny są różne, więc dostarczają nieco innych informacji.

Dla przykładu kryteria francuskiego systemu HQE zostały mocno rozszerzone o aspekty zdrowia (jakości powietrza, wody, przestrzeni) i komfortu – termicznego, akustycznego, wizualnego i zapachowego. Ocenie podlegają więc oddzielnie także m.in. hałas wytwarzany przez pracujące w obiekcie urządzenia, dostęp do naturalnego światła czy rozwiązania niwelujące uciążliwe zapachy. Dla wykonawcy szczegółowość tych kryteriów jest wyzwaniem, natomiast dla kupującego – potwierdzeniem komfortu użytkowania nieruchomości.

Życie i biznes w ekologicznym budynku

Co w praktyce oznacza certyfikat ekologiczny dla kupującego lub wynajmującego lokal w certyfikowanym budynku – na jakie korzyści może liczyć?

• Oszczędność energii, czyli niższe rachunki – zwłaszcza za ogrzewanie, klimatyzację i przygotowanie ciepłej wody. Poza sferą ekonomiczną dla wielu nabywców i najemców korzyścią jest jeszcze satysfakcja z niższej emisji CO₂, czyli mniejszego śladu węglowego. Miejsce pracy w certyfikowanym budynku znakomicie się wpisuje w zrównoważony rozwój i społeczną odpowiedzialność biznesu – jest podstawą działań i komunikacji CSR każdej firmy.
• Czyste powietrze i wysoka jakość wody. Nowoczesny wydajny system wentylacji i filtracji powietrza w certyfikowanym obiekcie ogranicza ryzyko wilgoci i zanieczyszczeń – i związanych z nimi problemów zdrowotnych. Oczyszczoną i przebadaną kranówkę można śmiało pić na co dzień, a zbieraną w budynku deszczówkę wykorzystać w różnych procesach i do podlewania roślin. Korzyścią dla użytkowników są więc niższe rachunki i koszty zakupu wody butelkowanej oraz zmniejszenie ilości plastikowych odpadów. Poza tym sama segregacja odpadów w takim budynku jest wydajniejsza i łatwiejsza.
• Codzienny komfort życia lub pracy w jasnym, cichym i bezpiecznym wnętrzu. Certyfikowane budynki wyróżniają się znacznie większym dostępem do światła naturalnego. Wpływa to nie tylko na niższe rachunki za prąd, lecz także na wygodę, higienę snu i ogólne dobre samopoczucie. Podobnie jest z komfortem akustycznym. Lepsza izolacyjność wycisza wnętrza – sprzyja skupieniu, odpoczynkowi i poczuciu prywatności. A ponieważ taki budynek powstaje z wysokiej jakości materiałów, to zwiększa się również bezpieczeństwo jego użytkowników, którzy nie są narażeni na kontakt ze szkodliwymi substancjami.
• Dogodna lokalizacja i zielone otoczenie. Budynki z certyfikatem BREEAM czy LEED powstają w miejscach z szerokim dostępem do środków komunikacji zbiorowej i bogatych w infrastrukturę – sklepy, lokale usługowe, placówki edukacyjne i medyczne. Drugim wymaganiem dotyczącym lokalizacji obiektu jest bliskość terenów zielonych i korzystne zagospodarowanie terenu, czyli przygotowanie stref rekreacji i małej architektury. Wszystkie te cechy przekładają się na sprawną organizację dnia codziennego, oszczędność czasu i – ponownie – ograniczenie śladu węglowego, tym razem w sferze transportu.
• Otwartość, udogodnienia i inteligentne rozwiązania. Budynki certyfikowane są ponadto dostosowane do osób o specjalnych potrzebach (np. o ograniczonej sprawności ruchowej) oraz zaprojektowane z myślą o sąsiedzkiej integracji i pielęgnowaniu życia społecznego. A ponieważ omawiane systemy premiują innowacje, to kupujący lub wynajmujący może się spodziewać także sprytnych nowoczesnych rozwiązań, które ułatwiają codzienne korzystanie z obiektu (np. automatyki, smart home).

A korzyści dla inwestorów?

Korzyści dla kupców i najemców lokali – mieszkańców, właścicieli biznesów czy pracowników certyfikowanego budynku to również wymierne korzyści dla inwestora. Certyfikaty ekologiczne znacznie podwyższają wartość nieruchomości. Znajdujące się w nich mieszkania czy lokale są bardziej atrakcyjne dla najemców lub kupujących, i to niezależnie od ich świadomości ekologicznej czy poszanowania dla środowiska. Niższe rachunki za media, lepsze warunki życia czy pracy, oszczędność czasu, zdrowie i wygoda, zielone otoczenie – wszystko to przekonuje również ekologicznych sceptyków.

FAQ:

1. Co oznacza BREEAM?

BREEAM to skrót od Building Research Establishment Environmental Assessment Method. Jest prestiżowym, rozpoznawalnym na całym świecie certyfikatem ekologicznym budynków. Proces certyfikacji BREEAM jest niezwykle wymagający – system oceny obejmuje aż 10 kryteriów.

2. Co w praktyczne oznacza certyfikat BREEAM lub LEED?

Certyfikat BREEAM lub LEED potwierdza, że budynek jest ekologiczny i zrównoważony. W praktyce oznacza to m.in. niższe koszty eksploatacji (energooszczędność), korzystną lokalizację (mniejszy ślad węglowy użytkowników) i wysoki standard, który sprzyja wygodzie i zdrowiu.